SAXONES

SAXONES

Germaniae populi. Ex veteribus eorum primus Ptolemaeus meminit, qui Aurelii aetate fuit. Hic casdem Saxonibus sedes tribuit, quas Tacitus Germ. c. 36. Fosis, ut hi cum illis iidem putandi, nisi Fosorum vox apud Tacitum corrupta, quae cluverii opinio est, Ant. Germ. l. 1. c. 21. Unde nomen inditum non constat. Qui a Sacis, Asiatico populo et appellationem et originem repetunt, aeque ineptiunt, atque qui Misnios a Mysis derivant. Nec audiendi, qui a duritie et truculentia, quasi Saxei essent, deducunt: namque quis credat germanicam gentem a Latio sibi appellationem periisse? Wittichindus Corbeiensis l. 1. Annal. refert, Saxonibus olim magnorum cultellorum (ut loquitur) usum fuisse, quibus usque hodie Angli utuntur, progeniaes

Saxonum. Cultellos autem illos Shas appellatos: Cum itaque inter eos et Thuringos ad dirimendas armorum disceptationes, quibus invicem hactenus commissi fuerant, constitutus dies esset, quô convenirent ex utraque parte inermes, Saxones accinctos cultris sub sagis dictô locô et tempore adfuisse, et opportunitatem nactos Thuringos inermes ac imprudentes strictis cultellis adortos, ad unum omnes confecisse. Hinc factum, ut ab hac memorabili strage, quam cultris illis, quos Sabs, ut diximus, appellabant, obtinuerant, Saxonum nomen sibi acquirerent. Unde Gotfr. Viterbiensis Chron. part. 15. p. 362.

Pax ubi congeritur, sub fraude Macedo veretur.

Ne male frustretur, si totus inermis habetur;

Unde breves gladios clam tulit arte secus.

Ipse brevis gladius apud illos saxo vocatur,

His quoque cultellis vita redenipta fuit.

Reinerus autem Reineccius Commentatione de Saxonum origine; quam Apologiae instar Ioanni Bodino opposuit, nomen gentis a vocabulo Sacpe fortassis dicendum existimat; quasi iudices ac disceptatores, nempe a iustitiae laude, et iudiciorum aequitate. Horum Historia paucis ista est. Olim Barbari et superstitioni dediti, interim formidabiles se aliis reddiderunt, et finibus longe alteque propagatis, in Angliam quoque traicientes, ibi regnum constituerunt: quo illis ducibus Hengistô et Horsâ, a Vortigerno, contra Scotos Pictosque evocatis, sedes in Cantio assignata est, A. C. 449. Ibr hostibus victis, hi cum arma in Britannos vertissent, victi sunt ab Aurelio Ambrosio, A. C. 456. sed et hic tandem ab Osca et Ornam hengisti filiis superatus, occubuit, A. C. 488. Hi rursus, regnante Utheriô Pendracô, cantatô ter a Germano Episcopo Alleluiâ, victi occisique sunt, circa A. C. 518. quô Cretitius Saxo cum fil. Henrico ad veniens, Britonibus sibi subiectis, regnum Occidentalium Saxonum inchoavit; cuius initium alii in A. C. 495. reiciunt. Hic Vecti insul. Consobrinis suis Sufae ac Vidgaro concessâ, mortuus successorem habuit fil. Henricum, quem Ceaulinus excepit, A. C. 547. Horum plurimi dein ab Augustino, Melito et Iohanne conversi sunt, crica A. C. 580. postmodum cum Britonibus in unam gentem coaluerunt A saeculo 6. in Gall am irrumpere coeperunt, a Sigeberto attriti A. C. 578. neque tamen infesti esse desiêre, donec tricesimali bellô, a Carolo M. domiti, Baptismum receperunt: nihilominus paulo post, Sacerdotibus interfectis, sub Witikindo Duce fortissimo, iugum excusserunt; Ab huius nepotis Ludolphi III. successoribus transiit hic Principatus, in familiam Hermanni Bilingii, dein sub Supplinbergiis fuit, A. C. 1106. e quibus Lotharius Imperator filiam cum Saxonia, Henrico Superbo, Bavariae Duci dedit, qui cum Conrado III. de Imperio contendit. Post hunc Albertus Ursus, Anhaltinus Princeps, tamquam nepos Magni, ultimi Ducis ex familia Bilingia, Saxoniâ potitus est: eamque proscriptô Henrici filiô, Henrico Leone, A. C. 1175. ab Imperatore accepit huius filius, iunctô ei, quidquid ad Electoratum pertinet: et ab hoc duces Saxoniae Lavenburgens. ortum trahunt. Sigismundus dein Imperator Electoratum hunc, post mortem Alberti IV. improlis, Friderico I. Bellicoso, Misniae Marchioni ob operam, adversus Bohemos, inprimis in Brixiensi praelio strenue navatam, concessit: Ericô V. Duce Lavenburgiô, in inferiore Saxonia acquiscere iussô: Sic rediit Ducatus Electoratu auctus ad Witikindeos. Hic Lipsiensem Academiam instituit, A. C. 1409. Fil. Fridericus II. Placidus patri successit, quô nati Ernestus et Albertus, lineas duas condiderunt Ernestinam et Albertinam. Ernestus Princeps prudentissimus Fridericum III. Sapientem genuit Wirtebergensis arcis conditorem, et cum fratre Iohanne Academiae ibidem A. C. 1501. fundatorem. Sub eo Lutherus contionari incepit: mortuo caelibi circa A. C. 1525. frater Iohannes Constans successit: pater Iohannis Ernesti, qui A. C. 1542. Franconicam partem nactus, Coburgi habitavit, et maioris natu Ioh. Friderici I. qui bellô Smalcaldicô a Carolo V. Imperatore victus et Electoratu exutus, per Iohannem Fridericum II. Gothanae, per Ioh. Wilhelmum vero Vinariensis linearum auctor exstitit. Vide in Gothae et Vinaria. Albertus alter Friderici II. Placidi filius, militari laude excellens, et bene de Friderico III. Imperatore filioque eius Maximiliano primo meritus, ex Sidonia filia Georgii Podiebradii Bohemiae Regis suscepit Georgium,

quô in reformationis negotio Lutherus neminem habuit infensiorum, et henricum, qui contra impense huic favit, fratris sine prole exstincti successor. Hic in ditionem paternam Euangelium introduxit, factô a Lipsia initiô: mortuus Mauritium et Augustum filios, in tutela agnati Electoris, reliquit. Horum ille bellô Smalcaldicô exardescente, ab Imperatore iussus, Electoris regionem invasit, universamque fere occupavit: mox ab hoc petitus, sua praeter Lipsiam et Dresdam amisit omnia, donec Electore victô captôque amissa recuperavit, de Electoratu insuper, qui Ioh. Friderico demptus fuit, in Comitiis Augustanis A. C. 1148. a Caesare inauguratus: quem tamen postea, cum soceri Landgravii libertatem impetrare non posset, foedere cum Galliae Rege, aliisque Germaniae Principibus initô A. C. 1551. repentinâ expeditione terruit, captâque Erenbergâ, ut Oeniponte fugeret, coegit, extortâ captivi libertate, et pace religionis, quae Passavii conclusa est: Obiit praeliô Sivershusanô, victor Alberti Brandeburgici, A. C. 1553. Princeps excelsô animô, profundus, gravis, magnificus. Ei frater successit Augustus: qui A C. 1555. Naumburgi foedus hereditarium Saxonicae, Brandeburgicae et Hassiacae domuum renovavit, pacemque religiosam, in Comitiis Augustanis ursit et impetravit, arbiter rerum Imperii. Opes maximas congessit, iamque senior linguae latinae incubuit: Fridericum Elect. Palat. A. 1566. socium Augustanae Confessionis agnovit, mox tamen in Reformatos rigidior, Theologos non paucos ditionib. pepulit: formulâ Concordiae A. C. 1580. publicatâ, ad quam omnes adacti. Obiit A. C. 1586. Pater Christiani I. sub quo nova Reformatis lux affulsit,

sat. Mortuus hic A. C. 1591. reliquit filios Christianum II. Iohannem Georgium et Augustum. Quorum primus Lutheranâ religione restitutâ, Nic. Crellium Cancellarium, capite truncavit. Secundus fratris A. C. 1611. demortui successor, Unioni aut Palatino Electori in causa Bohemica accedere recusans, conventu Mulhusino, aperte in Ferdinandi II. Imperatoris partes transiit, a quo iussus A. C. 1620. Lusatiam occupavit, quae dein a Caesare domui concessa. Postea, reformatione Bohemiae, translatione Electoratus in Bavarum, aliisque offensus, statibus Euangelicis Lipsiam evocatis, cum iis de transactione cum Pontificiis, aut defensione deliberavit. In proposito a Gustavo Adolpho Suecorum Rege confirmatus, Lipsiâ iam a Tillio captâ, cum Suecis pactus est, Lipsiensis proelii non exigua pars. Verum Rege occisô A. C. 1633. cum Fridlandio agere coepit, dein cum Caesare A. C. 1635. transegit; unde ditiones a Bannerio misere raptatae, A. C. 1636. et 1639. Torstensohnius quoque A. C. 1642. in eodem ad Lipsiam praelio Imperiales et Electorales copias profligavit: tandem induciae semestres A. C. 1645. a Suecis obtentae, Monasteriensi vero pace A. C. 1648. quies fessae provinciae concessa, Electorique possessio 4. Praefecturarum Querfort, Damm; Guterbock et Borck confirmata est Decessit A. C. 1656. relictô ex Magdalena Sibylla Brandenburg. successore fil. Iohanne Georgio II. patre ex Magdalena Sibylla Brandeb. Ioh. Georgii III. destinati successoris: ut et Augusto, cui Archiepiscopatus Magdeburgicus A. C. 1628. collatus, ei ad dies vitae pace Monasteriensi confirmatus est, Christiano item, cui Naumburgium, cum Lusatia obtigit, et tandem mauritio, qui Mersburgum obtinuit, Vide Phil. Iac. Spenerum Sylloge Geneal. Histor. Albert. Crantz. Sax.

Georg. Fabr. et Dav. Chytraeum, Sax. Reinerum Reineccium, de Saxon. orig. et Annal. Wittichindi. Bertium, de reb. Germ. Cluver. doscr. Germ. B. Rhenanum Rer. Germ. Nov. Antiqq. l. 2. tit. Saxones in loca Succorum iuxta Albim, sed prius in veter. Sicambrorum regionem, proxime Francos: alio, Saxones in Germaniam II. alio, Francorum erga Saxones diutinum bellum et victoria; alio, Saxonum species: et ad eum Notas Cl. Ottonis ICti p. 173. 238. 280. et 357. etc. Saxoni cuidam viro docto, a Ludovico Pio Imperatore, in Synodo Aquisgrani habitâ, A. C. 839. iniunctum, ut sacram Scripturam Germanice carmine transferret, quô et idiotae illam addiscerent, refert Platina in vit. Ceterum Saxonia duplex hodie est, superior, in qua est Wittenberga; et Inferior, quae complectitur Holsatiam, Stormariam, in qua Hamburgum Saxoniae metropolis, et Dithmarsiam, in qua Brema, Sebastian. Munsterus. Vide Saxonia, ut tamen prius seqq. ex Pfannero addam: Wittekindo eiusque Maioribus regnum in Saxones plerique tribuêre, at incertâ id side niti, atqueve Wittekindum Angrivariorum tantum atque Westphalorum Ducem nec hereditariô quidem iure, fuisse, melioris notae Auctores nostrae aetatis ostendunt, H. Conringius ad Lampad. de Rep. Rom. Germ. Part. 3. c. 5. Georgius Fabricius Orig. Saxonic. l. 4. p. 425. Alii. Ante quos etiam alii observavêre, non semper Regis, saepe et Ducis nomine Regiô minore, Wittekindum hunc a Scriptoribus antiquis fuisse compellatum; hand forsan adeo incommode, si, quod nullô quidem certô auctore Crantzius refert, Saxon. l. 2. c. 22. Saxoniam tum XII. Proceres alternis vicibus, et ambulante ex certo temporis spatio ordine, administravêre, ex quibus ingruente forte bello Rex delectus, quem series provinciae gubernandae contigerat, Imperium militare non ante positurus, quam positis armis pax rediisset. Dictatorum fere, apud Romanos: et Aesymnetarum, apud Lacones, ad formam. Eamqueve sortem Wittekindo obvenisse aiunt, cum arma regioni Carolus M. inferret, cui, licet victo debellatoque, manserit tamen benignitate Victoris in terras suas, Angrivariam saltem, imperium. Huius e filio Wittekindo nepotem Dietgremum, a patruele Ottone M. Imperatore Saxoniâ pulsum, Hermanno Billingio, nobilis, ut alii illustris, proscapiae viro, locum fecisse, Saxoniae Ducatu in fortitudinis fideique praemium ab Ottone donatô, addunt. Cui familiae honor duravit, usque ad Magnum Hermanni abnepotem, quô absque prole mascula defunctô, ut quidam volunt; alii ob rebellionem contra Henricum IV. Imperatorem vitâ opibusque exuto, Lotharius Comes Supplinburgius, Comitum Querfordensium prosapiâ oriundus A. C. 1106. volente Henricô V. Imperatore successit. Vide iam supra dicta et infra, ubi de Supplinburgiis. Lotharius hic dein Imperator creatus, generum Henricum Superbum Saxonicae praefecit, quô pactô ad Lunaeburgiam Familiam transitus factus est. Sed cum is plusquam civilia animô agitate visus esset, Conradi Imperatoris Procerumque decretô Saxoniâ cedere iussus est, Alberto Urso, Ottonis Comitis Ballenstedii (qui Anhaltino-Lavenburgicam gentem conditi) Magni Billingianorum postremi ex filia

heilike nepoti concessâ. Huius fil. Bernardus rutaceum sertum insignibus Saxonicis primus intulit, uti infra dicemus, quod, submotis istius Domûs Principibus, etiam Misnici servavêre. Ex illis enim ultimu simperavit Albertus VI. quô exstinctô A. C. 1421. Misnicae tandem Familia Principes Saxoniae terras cum Electoratu a sigismundo Imperatore in redhostimentum operae a Friderico Bellicoso, contra Hussitas, praestitae, acceperunt, ut iam vidimus. Titulos Principum quod spectat, quidam sunt toti Electorum Ducumque Saxoniae Domui communes; ut qui omnes sunt Duces Saxoniae, Iuliaci, Cliviae et Montium, Landgravii Thuringiae, Marchioes Misniae, Comites Principes Hennebergae, Comites marcae et Ravensbergae, Domini in Ravenstein. Alii Electoralis Familiae proprii, neque hi tamen ad omnes ex aequo spectantes. Marchionum enim Lusatiae superioris et inferioris titulô omnes hâc Domô prognati utuntur: sed Burggravii Magdeburgici, solus Elector. Quemadmodum in altera linea Domini seu Dynastae Tonnae titulum solus usurpat Fridericus Dux Gothae et Altenburgi. Quam in rem vide Tob. Pfannerum de praecip. Germ. Princip. gentibus c. 2. ut et hîc passim suis locis. Addam hoc unum, de veter. Saxonum Diis, apud Saxonem Gramm. l. 1. recenseri eos his nominibus Crodus seu Krodo, quem Saturnum fuisse, Crantzius refert

Saxoniae suae l. 2. c. 12. Hama, Irmus (qui Ε῾ρμῆς, i. e. Mercurius quibusdam, aliis Α῎ρης seu Mars) Flinnus et Siba: quorum omnium statuas a Carololo M. gentis domitore disiectas esse, tradit Gerh. Io. Voss. de Idolol. l. 2. c. 33.